Các dự án tái định nghĩa mối quan hệ giữa thành phố và nước – Tạp chí Kiến trúc Việt Nam

Việc tái phát triển các khu vực ven biển và ven sông là một yếu tố quan trọng trong quá trình chuyển đổi của nhiều khu vực đô thị, mang lại hàng loạt lợi ích đáng kể cho các thành phố và cư dân. Sự hiện diện của nước, dù ở sông, hồ hay biển, từ lâu đã đóng vai trò nền tảng trong quá trình hình thành và phát triển của nhiều thành phố , gắn liền mật thiết với sự vận động của chúng. Mối quan hệ này đã thay đổi và thể hiện theo nhiều cách khác nhau theo thời gian, và những không gian này thường bị bỏ quên theo nhiều cách, đặc biệt là bởi một số loại hình quy hoạch đô thị đã bỏ qua tiềm năng của chúng để ưu tiên các nhu cầu cấp thiết khác, chẳng hạn như giao thông đường bộ và thiết bị công nghiệp.

Trong những thập kỷ gần đây, nhiều sáng kiến ​​đã được đề xuất nhằm tái cấu trúc và chuyển đổi nhiều bờ biển, vốn trước đây chưa được khai thác hoặc xuống cấp, thành những không gian công cộng năng động mà toàn thể người dân có thể tận hưởng. Những không gian ven biển mới được xây dựng này có thể là nơi diễn ra nhiều hoạt động đa dạng như các hoạt động giải trí, sự kiện văn hóa, các hình thức rèn luyện thể chất khác nhau, và thậm chí là tiếp xúc rộng rãi hơn với thiên nhiên, một trải nghiệm có thể hiếm hoi ở một số thành phố. Một khía cạnh quan trọng khác của nhiều dự án này là vai trò của chúng trong việc phục hồi các dòng sông và khu vực biển trước đây bị ô nhiễm, thường kết hợp với việc phục hồi hệ sinh thái và duy trì môi trường, đặc biệt là trong bối cảnh khủng hoảng môi trường và khí hậu mà chúng ta đang phải đối mặt.

Các công trình trên sông và trên biển, với sức hấp dẫn công cộng đáng kể, cũng đi kèm với các dịch vụ và thiết bị khác. Nhà hàng, cửa hàng và bảo tàng là một số ví dụ về các loại hình công trình phổ biến trong những không gian này, giúp thu hút các khu vực đô thị khác và tạo cơ hội thúc đẩy du lịch và nền kinh tế địa phương.

Bài viết chọn sáu ví dụ về các dự án cải tạo bờ sông và bờ hồ ở các thành phố đã biến những nơi này thành không gian công cộng được cư dân sử dụng rộng rãi và yêu thích, tạo ra những cách thức mới để liên hệ với những không gian này.

Chicago Riverwalk (Hoa Kỳ)

“Nhánh chính của Sông Chicago có một lịch sử lâu đời và nhiều thăng trầm, phản ánh phần nào sự phát triển của chính Chicago. Từng là một dòng suối đầm lầy quanh co, dòng sông ban đầu được thiết kế để hỗ trợ quá trình chuyển đổi công nghiệp của thành phố. Sau sự kiện đảo ngược dòng sông nổi tiếng, khi thành phố đảo ngược dòng chảy của Nhánh chính và Nhánh Nam để cải thiện vệ sinh, kiến ​​trúc sư kiêm nhà quy hoạch đô thị Daniel Burnham đã giới thiệu một tầm nhìn mới về các khu dạo bộ ven sông với việc bổ sung cầu cạn Wacker Drive. Trong thập kỷ qua, vai trò của dòng sông đã phát triển với dự án Chicago Riverwalk – một sáng kiến ​​nhằm khôi phục lại Sông Chicago vì lợi ích sinh thái, giải trí và kinh tế của thành phố. Mục tiêu biến dòng sông thành một tiện ích giải trí dường như bất khả thi cách đây nhiều năm do mức độ ô nhiễm cao của dòng sông. Nhưng ngày nay, tầm nhìn đó đang trở thành hiện thực. Những cải thiện gần đây về chất lượng nước sông và cường độ sử dụng giải trí công cộng ngày càng tăng báo hiệu sự phát triển của cuộc sống dọc theo dòng sông, đòi hỏi những kết nối mới với bờ sông.”

Bể bơi cảng Aarhus (Đan Mạch)

Bể bơi cảng Aarhus mang đến những cách mới để công chúng tận hưởng làn nước trong mọi mùa. Cùng với chuyên gia về đời sống đô thị Jan Gehl, chiến lược của chúng tôi là tạo ra một khuôn khổ cho cuộc sống tối đa với lượng vật liệu xây dựng tối thiểu. Nhà tắm cảng uốn lượn nhẹ nhàng vào đảo, kéo dài ra tận hồ bơi cảng và quay trở lại. Người bơi có thể tận hưởng hồ lặn hình tròn, hồ bơi trẻ em, hồ bơi dài 50m hoặc một trong hai phòng xông hơi nằm bên dưới lối đi bộ công cộng, đồng thời cũng là một đài quan sát cho những người thích ở dưới nước. Bể bơi cảng Aarhus mang đến cho cư dân và du khách trên đảo một trải nghiệm ven sông hấp dẫn và phiêu lưu hơn, nơi họ có thể sử dụng nhà tắm cảng không chỉ trong quần bơi mà còn như một lối đi bộ mở rộng không gian công cộng ra mặt nước, thổi luồng sinh khí mới vào một khu vực vốn trước đây chỉ dành cho mục đích công nghiệp.”

Tái phát triển Bờ Hồ Paprocany (Ba Lan)

Hồ Paprocany là nơi cư dân Tychy thường dành thời gian rảnh rỗi. Trong khu vực dạo bộ, có một trung tâm giải trí với nhiều hoạt động giải trí và thể thao. Việc cải tạo khu vực giải trí tại Hồ Paprocany là một dự án khác tập trung vào việc tôn vinh giá trị cảnh quan và mở rộng các dịch vụ giải trí cho cư dân thành phố. Trước khi được đầu tư, khu vực này chỉ là một bãi cỏ ven đường, bất chấp giá trị cảnh quan, hoàn toàn không được sử dụng ngoại trừ ngư dân. Trong những tuần đầu tiên sau khi khai trương, bất chấp thời tiết không thuận lợi, lối đi dạo đã trở thành một địa điểm thường xuyên lui tới. Nó nhanh chóng trở thành một không gian công cộng hoàn chỉnh và một địa điểm gặp gỡ mới. Ban ngày, lối đi dạo là nơi dành cho cả gia đình và là không gian cho những buổi hẹn hò hoặc suy ngẫm vào buổi tối.

Tái phát triển Bờ biển mới của Thessaloniki (Hy Lạp)

Mục tiêu cơ bản là một cách tiếp cận toàn diện cho chủ đề, hướng đến các hoạt động được đề xuất nhằm thể hiện tính liên tục và tính nhất quán trong một đề xuất kiến ​​trúc thống nhất, đồng thời góp phần tái tạo hệ sinh thái tại ranh giới giữa biển và thành phố. Bờ biển Mới Thessaloniki là một không gian tuyến tính với độ sâu tương đối hạn chế và chiều dài lớn, một thực tế mang đến cho nó những đặc điểm của “mặt tiền”, của lớp da mỏng manh, được chèn vào ranh giới khó khăn và đầy thách thức giữa đất liền và biển, giữa cảnh quan tự nhiên và cảnh quan nhân tạo. Thiết kế của ranh giới này phải cùng tồn tại và tương tác với yếu tố nước, hình thái tự nhiên bất ổn nhất. Cụ thể, nền biển của Vịnh Thessaloniki tạo nên cảnh quan tuyệt đẹp này, nơi các yếu tố phù du và biến đổi, tạo nên một bầu không khí khác biệt mỗi lần.

Phục hồi đô thị ven biển Antalya Konyaalti (Thổ Nhĩ Kỳ)

Mục tiêu chính của dự án là giảm thiểu sự chi phối của đường cao tốc phân chia bờ biển và khu định cư phía sau. Vì mục đích này, một loạt các khu vực trọng tâm theo chủ đề đã được tạo ra giữa cảng và bảo tàng để đa dạng hóa hệ thống trung tâm hiện có của thành phố ở bờ biển phía tây. Một mục tiêu khác của dự án là củng cố mối quan hệ giữa khu dân cư với bờ biển. Các hoạt động giải trí, văn hóa và thể thao dành cho cư dân khu định cư đã được bổ sung vào dự án dọc theo bờ biển. Giao thông xe cộ thân thiện với người đi bộ, cũng như cơ sở hạ tầng cho giao thông công cộng và giao thông xe đạp tốt hơn, đã được thiết lập trong dự án, đồng thời duy trì các kết nối theo chiều dọc và chiều ngang hiện có trong khu vực. Các đề xuất kiến ​​trúc cung cấp không gian dễ tiếp cận và dễ nhận biết cho mọi loại người dùng đã được phát triển và bờ biển đã được lập trình lại với nhiều mục đích sử dụng hỗn hợp bao gồm giải trí, thể thao và văn hóa.

Tái thiết bờ sông Minhang (Trung Quốc)

Khu bờ sông Minhang là một câu chuyện đầy tham vọng về tái tạo đô thị. Chỉ 24 tháng trước, nơi đây từng là một bờ sông đổ nát, cỏ dại mọc um tùm, đối diện là các nhà kho công nghiệp cấp thấp với tàn tích của đường xá, công nghiệp và các tiện ích bỏ hoang, minh chứng cho nhiều năm thay đổi và bị bỏ quên trong quận. Thiết kế của bờ sông bao gồm những dải xanh trải dài liên tục dành cho đường đi bộ, chạy bộ và đạp xe, cùng 3 cây cầu dành cho người đi bộ kết nối các cộng đồng dân cư, giáo dục và doanh nghiệp. Cảnh quan được thiết kế bằng cách phân tầng bốn khu vực riêng biệt, giúp tăng cường tầm nhìn, tạo ra và lần đầu tiên tạo điều kiện tiếp cận dòng sông. Các khu vực tuyến tính mang hình dạng ven sông trừu tượng và là nơi tọa lạc của những khu vực hoạt động sáng tạo với bãi cỏ, quán cà phê, công viên thể thao và quảng trường sự kiện.

PV/archdaily