Siết chặt vi phạm nhà ở xã hội, đề xuất phạt đến 300 triệu đồng

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, trong đó đề xuất hàng loạt mức phạt nặng nhằm siết chặt quản lý giao dịch nhà ở xã hội và nhà lưu trú công nhân – những loại hình phục vụ an sinh nhưng đang phát sinh nhiều sai phạm.

Theo dự thảo, người cho thuê nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp không đúng đối tượng, không tuân thủ điều kiện, cho thuê không theo khung giá do UBND cấp tỉnh quy định hoặc không lập hợp đồng thuê nhà theo quy định có thể bị phạt từ 60 – 80 triệu đồng. Đây là nhóm vi phạm phổ biến tại nhiều khu công nghiệp khi thị trường thuê trọ công nhân biến động mạnh, dẫn tới nguy cơ bị lợi dụng để trục lợi.

Mức phạt tăng lên 80 – 120 triệu đồng đối với các hành vi liên quan đến nhà ở xã hội như: không sử dụng nhà để phục vụ nhu cầu ở thật sự của bản thân và gia đình; bên mua hoặc thuê mua tự ý bán lại trái quy định; thu tiền ứng trước của người mua sai quy định; bên thuê nhà lưu trú công nhân cho thuê lại hoặc chuyển nhượng hợp đồng trái phép. Bộ Xây dựng đánh giá, việc lạm dụng chính sách để thu lợi là nguyên nhân khiến nhiều người có nhu cầu thực sự khó tiếp cận nhà ở xã hội.

Nghiêm khắc hơn, mức phạt 120 – 160 triệu đồng áp dụng cho các hành vi bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở thuộc tài sản công hoặc nhà ở xã hội không đúng đối tượng, không đúng thẩm quyền, không tuân thủ các điều kiện theo quy định. Đây là nhóm vi phạm được xem là nghiêm trọng vì làm méo mó chính sách, gây thất thoát nguồn lực công và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người yếu thế.

Không chỉ người thuê – mua, chủ đầu tư dự án cũng đối mặt mức xử phạt rất cao. Theo dự thảo, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội chuyển nhượng quyền sử dụng đất để cá nhân tự xây dựng nhà ở sẽ bị phạt 200 – 260 triệu đồng. Ngoài ra, chủ đầu tư xây dựng vượt quá 20% diện tích công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại hoặc không dành đủ quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội theo quy định sẽ bị phạt từ 260 – 280 triệu đồng, đồng thời buộc khắc phục hậu quả bằng cách bố trí quỹ đất hoặc đóng tiền tương ứng.

Đối với giao dịch liên quan tổ chức, cá nhân nước ngoài, dự thảo quy định mức phạt 280 – 300 triệu đồng nếu chủ đầu tư hoặc bên bán, tặng cho nhà ở thực hiện việc bán, cho thuê mua, tặng cho không đúng đối tượng được phép sở hữu nhà ở tại Việt Nam, vượt quá số lượng quy định hoặc không gửi/chậm gửi thông báo thông tin giao dịch đến cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh.

Dự thảo đang được Bộ Xây dựng công bố rộng rãi trên Cổng thông tin điện tử để tiếp nhận ý kiến góp ý trước khi hoàn thiện, nhằm đảm bảo tính minh bạch, chặt chẽ, đồng thời tăng tính răn đe đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực nhà ở xã hội – lĩnh vực đang được xã hội đặc biệt quan tâm.

Theo Giang Nam