Đề xuất nâng ngưỡng doanh thu miễn thuế hộ kinh doanh lên 750 triệu

Ngân sách hụt thu 11.800 tỉ đồng

Bộ Tài chính vừa có văn bản gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc báo cáo về tiếp thu, giải trình ý kiến thẩm tra, ý kiến của đại biểu về dự án luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).

Về thuế với cá nhân kinh doanh, dự thảo luật trình Quốc hội mức doanh thu không phải nộp thuế là 200 triệu đồng/năm. Đồng thời quy định, cá nhân có doanh thu trên 3 tỉ đồng áp dụng thuế theo thu nhập nhân với thuế suất. Đối với cá nhân kinh doanh có doanh thu năm trên 200 triệu đồng đến 3 tỉ đồng thì áp dụng thuế theo tỷ lệ trên doanh thu.

Trên cơ sở lắng nghe, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Bộ Tài chính đề nghị điều chỉnh doanh thu không phải nộp thuế từ 200 triệu đồng/năm lên 500 triệu đồng/năm. Đây cũng là mức được trừ trước khi nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu.

Cạnh đó, bổ sung quy định đối với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu năm trên 500 triệu đồng đến 3 tỉ đồng áp dụng tính thuế theo thu nhập (doanh thu trừ chi phí), áp dụng thuế suất 15%. Trường hợp hộ, cá nhân kinh doanh không xác định được chi phí thì mới nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu.

Ví dụ, trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân phân phối, cung cấp hàng hóa có doanh thu 1 tỉ đồng/năm và không xác định được chi phí thì chỉ phải thực hiện nộp thuế thu nhập cá nhân đối với phần vượt trên 500 triệu đồng với thuế suất 0,5%; nghĩa là số thuế phải nộp là (1 tỉ đồng trừ 500 triệu đồng) nhân (x) 0,5% = 2,5 triệu đồng/năm.

Theo số liệu của ngành thuế, tính đến tháng 10, có hơn 2,54 triệu hộ kinh doanh thường xuyên. Áp dụng mức doanh thu 500 triệu đồng/năm, dự kiến sẽ có khoảng 2,3 triệu hộ kinh doanh không phải nộp thuế (khoảng 90% trên tổng số 2,54 triệu hộ kinh doanh).

Tổng số thuế giảm (bao gồm cả thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng) ước khoảng 11.800 tỉ đồng.

Đề xuất nâng ngưỡng miễn thuế lên 750 triệu đồng

Trao đổi với Thanh Niên, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán thuế Keytas, cho rằng nâng ngưỡng doanh thu miễn thuế lên 500 triệu đồng đã đảm bảo phù hợp và công bằng nhất định. Tuy nhiên, cần xem xét khía cạnh quan trọng khác là sự hỗ trợ của nhà nước cho các đối tượng kinh doanh.

Nhà nước đang đẩy mạnh hóa đơn điện tử, minh bạch nền kinh tế. Do đó, ngưỡng tính thuế phải cân nhắc cả yếu tố này để giúp hộ kinh doanh có thêm nguồn lực thực hiện việc tuân thủ chính sách thuế.

“Chi phí để trang bị các thiết bị máy tính tiền, phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử, chữ ký số… là một khoản đầu tư ban đầu không hề nhỏ so với quy mô của các hộ kinh doanh. Hiện tại, trọn gói đầy đủ các khoản này khoảng 20 triệu đồng, chưa kể chi phí duy trì hàng năm”, ông Tuấn tính toán.

Theo vị chuyên gia, nâng ngưỡng doanh thu miễn thuế lên 500 triệu đồng/năm chưa chắc tạo ra thu nhập sau thuế của hộ kinh doanh tương đương với thu nhập sau thuế của người có thu nhập từ tiền lương, tiền công. Nhưng chi tiêu cho cuộc sống là giống nhau giữa các đối tượng, đây cũng là điều nên cân nhắc.

Đáng chú ý, khi so sánh tổng thể với một số quốc gia bên cạnh Việt Nam, có GDP bình quân đầu người và mức doanh thu miễn thuế tương ứng, theo ông Tuấn, nếu tính tương đối, mức doanh thu tính thuế của Việt Nam chưa hỗ trợ hộ kinh doanh như các quốc gia láng giềng đang làm. Bảng tính toán chi tiết ông Tuấn đưa ra như sau:

Nếu so sánh với Thái Lan, mức doanh thu miễn thuế mà Việt Nam nên cân nhắc là 750 triệu đồng. Hay với Malaysia, ngưỡng doanh thu nên cân nhắc là 1 tỉ đồng. Với Trung Quốc, ngưỡng doanh thu nên cân nhắc là 1,5 tỉ đồng.

Từ đó, ông Tuấn đề xuất, Nhà nước nên cân nhắc ngưỡng doanh thu miễn thuế 750 triệu đồng. Nếu có thể, mức 1 tỉ đồng sẽ tốt hơn nhằm khuyến khích kinh doanh với tầm nhìn dài hạn.

Chuyên gia thuế Nguyễn Ngọc Tú (Trường đại học Kinh doanh và công nghệ Hà Nội) lại nhìn nhận, việc nâng ngưỡng miễn thuế lên 500 triệu đồng/năm và cho phép tính thuế với phần doanh thu vượt ngưỡng của Bộ Tài chính là những đề xuất khá mới, đem lại nhiều lợi ích cho hộ kinh doanh. Hầu hết hộ kinh doanh sẽ không phải nộp thuế.

Tuy nhiên, khi áp dụng trong thực tiễn, cần hết sức lưu ý vấn đề khi có nhiều ưu đãi, có thể một bộ phận hộ kinh doanh không muốn lớn thành doanh nghiệp.

“Cần cảnh giác trường hợp hộ kinh doanh quy mô lớn, có doanh thu mỗi năm nhiều tỉ đồng tiến hành thành lập hệ sinh thái nhiều hộ kinh doanh, chia nhỏ doanh thu ra để né thuế. Cạnh đó là trường hợp các doanh nghiệp cố ý hình thành hệ sinh thái gồm nhiều hộ kinh doanh, phân tán doanh thu”, ông Tú nhấn mạnh.