Đại biểu Quốc hội: Cần rõ lộ trình bỏ cơ chế phân bổ ‘room’ tín dụng

Đề nghị trên được Phó đoàn đại biểu TP Hải Phòng Nguyễn Thị Việt Nga nêu tại phiên thảo luận ở hội trường, sáng 3/12.

Theo báo cáo của Chính phủ, năm nay Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh tiêu chí giao hạn mức tăng trưởng tín dụng, phân loại ngân hàng theo mức độ an toàn. Một số nhà băng được chủ động hơn trong kiểm soát room tín dụng.

Tuy nhiên, bà Nga nhìn nhận thực tế cơ chế phân bổ “quota” tín dụng vẫn được duy trì, thông qua việc Ngân hàng Nhà nước giao và điều chỉnh chỉ tiêu cụ thể cho từng nhà băng.

“Hiện chưa rõ lộ trình xóa bỏ cơ chế này thế nào. Nhà điều hành chưa lý giải vì sao sau nhiều năm được yêu cầu bỏ quota mà vẫn chưa có mốc thời gian, giải pháp cụ thể”, bà nói, đồng thời đề nghị cơ quan quản lý cần xây dựng và báo cáo Quốc hội lộ trình bỏ hẳn cơ chế phân bổ “room” tín dụng mang tính hành chính.

Trong thời gian chưa bỏ được hoàn toàn, bà Nga cho rằng việc phân bổ “room” cần được thực hiện ổn định, hạn chế điều chỉnh vào giữa năm. “Nhà điều hành cần mở rộng số lượng tổ chức tín dụng được tự chủ kiểm soát tăng trưởng tín dụng trong khung an toàn đã định”, bà kiến nghị.

Cơ chế hạn mức tín dụng đã được Ngân hàng Nhà nước duy trì suốt chục năm qua. Đây là công cụ để cơ quan này kiểm soát chất lượng cho vay cũng như phục vụ các mục tiêu kinh tế vĩ mô khác như lãi suất, cung tiền và lạm phát. Nhưng hiện công cụ này bị cho là tạo cơ chế xin – cho, một số trường hợp khiến người vay không thể tiếp cận tín dụng nếu nhà băng không còn hạn mức.

Hồi tháng 8, Thủ tướng cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước sớm xây dựng lộ trình và thí điểm bỏ giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng từ 2026. Trong đó, cơ quan quản lý cần đưa ra tiêu chuẩn, tiêu chí cho các ngân hàng tuân thủ tỷ lệ an toàn và chỉ số chất lượng tín dụng. Ngân hàng Nhà nước sẽ giám sát và hậu kiểm, không để xảy ra rủi ro hệ thống.

Thực tế, năm ngoái, cơ quan điều hành đã bỏ “room” tín dụng với nhóm chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Với các tổ chức còn lại, Ngân hàng Nhà nước rà soát để từng bước bỏ hạn mức này.

Báo cáo Quốc hội trước đó, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống cải thiện, đảm bảo nhu cầu vốn cho nền kinh tế. Năm ngoái, tín dụng tăng trưởng 15,09% và tăng 13,78% năm 2023.

Theo số liệu của cơ quan quản lý tiền tệ, tính tới cuối tháng 10, dư nợ tín dụng toàn hệ thống tăng khoảng 15% so với cuối năm ngoái. Tăng trưởng tín dụng đến cuối năm nay dự kiến lên mức 19-20%, cao nhất nhiều năm trở lại đây.

Chính sách tiền tệ được điều hành chủ động, linh hoạt, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế. Quá trình tái cơ cấu các tổ chức tín dụng 5 năm qua, Chính phủ đã chuyển giao 3 ngân hàng mua lại bắt buộc và Ngân hàng Đông Á. Tính đến cuối tháng 10, tỷ lệ nợ xấu nội bảng được kiểm soát ở mức 1,64%.

Cũng tại phiên thảo luận, các đại biểu Quốc hội cho rằng chính sách phát triển năng lượng tái tạo, nhất là điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu, còn bất cập. Ông Phạm Văn Hòa (Hội Luật gia Đồng Tháp) cho rằng chính sách hỗ trợ của Nhà nước với loại nguồn điện này chưa rõ ràng. “Điện dư thừa không được mua lại nên chưa kích thích người dân đầu tư”, ông Hòa cho hay.

Cùng với đó, ông cho biết việc xử lý môi trường với các tấm pin mặt trời sau 20 năm hết hạn sử dụng cũng chưa được ngành chức năng đưa ra phương án cụ thể. Trước thực tế này, đại biểu tỉnh Đồng Tháp đề nghị Chính phủ có giải pháp căn cơ để không lãng phí nguồn điện, gây thiệt thòi cho doanh nghiệp và ảnh hưởng đến các tổ chức tín dụng.

Về giá điện, ông Hòa đề xuất nhà quản lý từng bước tính toán đưa ra cơ chế giá điện hai thành phần (gồm công suất và điện năng, trong đó phần công suất là cố định hàng tháng, còn điện năng biến đổi theo mức dùng thực tế) để giảm bù chéo giữa giá điện sinh hoạt và sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp.

Thực tế, việc cải cách giá bán lẻ điện cần được cơ quan quản lý đẩy nhanh trong bối cảnh Việt Nam đang xây dựng cơ chế thị trường điện cạnh tranh. Từ tháng 10, giá bán lẻ điện hai thành phần trên giấy được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thí điểm với các doanh nghiệp sản xuất có sản lượng tiêu thụ bình quân 200.000 kWh một tháng trở lên. Khoảng 7.000 đơn vị đang thí điểm trên giấy cơ chế này. Sau giai đoạn này, nhà điều hành sẽ đánh giá tổng kết, quyết định việc áp dụng rộng rãi đưa giá điện hai thành phần hay không.

Anh Tú – Sơn Hà