COP29 thống nhất quy tắc giao dịch tín chỉ carbon toàn cầu

Hội nghị thượng đỉnh khí hậu COP29 tại Azerbaijan diễn ra từ ngày 11-22/11 đã đạt được thỏa thuận về các quy tắc cho thị trường tín chỉ carbon toàn cầu, kỳ vọng có thể hút hàng tỷ đôla Mỹ vào các dự án ngăn chặn tình trạng nóng lên của trái đất.

Tín chỉ carbon được tạo ra thông qua các dự án trồng cây hoặc xây dựng trang trại gió ở một quốc gia nghèo hơn, nơi nhận được tín chỉ cho mỗi tấn khí thải được loại bỏ hoặc giảm phát thải vào khí quyển. Các quốc gia và công ty có thể mua các tín chỉ đó nhằm đạt mục tiêu khí hậu của họ.

Thị trường tín chỉ carbon được đưa lên bàn đàm phán một thập kỷ trước, xoay quanh cách thức đảm bảo tính uy tín trong hệ thống, hướng tới việc giảm thải khí nhà kính.

Một số vướng mắc trên bàn đàm phán tại Hội nghị COP29 là cách thức xây dựng sổ đăng ký theo dõi tín chỉ, lượng thông tin nên chia sẻ và hướng xử lý khi các dự án cấp tín chỉ carbon gặp trục trặc.

Chủ tịch COP29 đã công bố một dự thảo đề xuất cho phép một số quốc gia phát hành tín chỉ carbon thông qua hệ thống sổ đăng ký riêng, không cần sự chấp thuận của Liên Hợp Quốc.

Dẫu vậy, EU kêu gọi cần giám sát chặt chẽ và minh bạch hơn về thương mại carbon giữa các quốc gia, cho rằng dịch vụ đăng ký cho các quốc gia không đủ khả năng phát hành sổ cái riêng và theo dõi tín dụng. Mỹ cũng khẳng định một giao dịch chỉ ghi trên sổ đăng ký như vậy không đủ điều kiện để tính là có sự chứng thực của Liên Hợp Quốc.

Các quốc gia sau đó thống nhất rằng sổ đăng ký sẽ không xác định chất lượng của khoản tín dụng hoặc chứng thực cho các đơn vị phát hành.

Thực tế, hoạt động thương mại song phương về tín chỉ carbon đã bắt đầu vào tháng 1 khi Thụy Sĩ mua tín chỉ từ Thái Lan và hàng chục quốc gia khác đạt được các thỏa thuận chuyển giao tín chỉ. Nhưng những thỏa thuận đó còn nhiều hạn chế. Một bộ quy tắc rõ ràng, đảm bảo tính toàn vẹn, minh bạch, không hạn chế khả năng tham gia của các quốc gia sẽ thúc đẩy dòng giao dịch carbon tăng lên.

Hiệp hội thương mại khí thải quốc tế (IETA) cho biết một thị trường tín chỉ carbon do Liên Hợp Quốc hậu thuẫn có thể đạt quy mô 250 tỷ USD mỗi năm vào năm 2030, giúp bù đắp thêm 5 tỷ tấn khí thải carbon hàng năm.

Bảo Bảo