Các công trình Việt Nam lọt vào Chung kết Giải thưởng tại Liên hoan kiến trúc thế giới WAF 2025

July 27, 2025 Mai An

Vừa qua, Ban tổ chức Liên hoan Kiến trúc Thế giới 2025 đã công bố các dự án vào vòng Chung kết Giải thưởng Công trình kiến trúc, Công trình tương lai của năm, Công trình nội thất của năm, Cảnh quan của năm tại Liên hoan Kiến trúc thế giới 2025 – WAF 2025 (World Architecture Festival 2025). Bên cạnh rất nhiều công ty kiến trúc nổi tiếng trên thế giới như Bjarke Ingels Group, Foster + Partners, Studio Gang, Grimshaw, Nikken Sekkei, Mario Cucinella Architects và Perkins&Will… Kiến trúc sư Việt Nam có tới 8 công trình/dự án được chọn vào danh sách này.

Thông báo này được đưa ra trước thềm sự kiện đầu tiên của WAF tại Hoa Kỳ, sẽ diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Miami Beach từ ngày 12 – 14/11/2025. Được lựa chọn từ hơn 780 bài dự thi, danh sách rút gọn năm nay bao gồm hơn 460 dự án thuộc nhiều hạng mục khác nhau, bao gồm Tái sử dụng Sáng tạo, Nhà ở, Giáo dục, Khách sạn, Thể thao và Văn hóa, đến từ các công ty trên khắp thế giới. Trong đó, có 235 tòa nhà đã hoàn thành, từ một trường quay phim ở New York đến các gian hàng cho Expo 2025; 157 dự án tương lai bao gồm các đề xuất như một sân bay mới cho Athens và một khu vực bao quanh kính viễn vọng ở Chile; 64 dự án nội thất, bao gồm một khách sạn rừng nhiệt đới ở Singapore và một quán mì ở Trùng Khánh; 12 dự án cảnh quan bao gồm một quảng trường công cộng ở Canary Wharf, London và một công viên sinh thái động vật hoang dã ở Bhabua, Ấn Độ. 8 công trình của Kiến trúc sư Việt Nam lọt vào danh sách này cũng lần lượt thuộc các hạng mục công trình công cộng, văn hoá, công trình tái tạo, thuộc công trình đã hoàn thành và dự án tương lai.

Trân trọng giới thiệu tới bạn đọc 8 công trình/dự án đặc biệt này.

Tọa lạc tại trung tâm của một công viên rộng 38,6 ha, bảo tàng nằm trên đỉnh đồi, tựa như một tán cây khổng lồ che bóng mát và kết nối liền mạch không gian trong nhà và bán ngoài trời với cảnh quan thiên nhiên. Một hàng cột cao 25m uốn lượn 300m dọc theo ngọn đồi xanh mướt, tạo nên sự chuyển tiếp uyển chuyển giữa trong nhà và ngoài trời. Các cột trụ nghiêng dần ra ngoài 25 độ, gợi lên hình ảnh những cánh tay giơ lên cao đầy kiêu hãnh, trong khi các mái vòm cong gợi nhớ đến chiếc nỏ thần kỳ huyền thoại của Việt Nam – biến những biểu tượng quân sự thành một kiến trúc hòa bình.

Xem thêm: https://www.tapchikientruc.com.vn/tac-gia-tac-pham/bao-tang-lich-su-quan-su-viet-nam.html

2. Trung tâm DOM-INO – atelier tho.A – Hạng mục Tái sử dụng sáng tạo, Các tòa nhà đã hoàn thành.

“Domino” biến đổi một biệt thự ven sông theo phong cách tân cổ điển – một phần của dãy biệt thự tạo thành bức tường kiên cố ngăn cách lối ra sông Sài Gòn – thành một cấu trúc mở, kết nối khu dân cư với dòng nước phía sau. Thiết kế này tái hiện không khí, ánh sáng và dòng chảy cộng đồng vào khu đất bằng cách loại bỏ những bức tường dày và các vách ngăn cứng nhắc.

Cấu trúc mới được tổ chức xung quanh ba yếu tố chính: nền, khung và mái. Các tầng mở đáp ứng sự kết hợp đa chức năng: không gian cà phê, làm việc chung, triển lãm và hội thảo. Một cầu thang xoắn ốc màu xanh lam nổi bật uốn lượn lên cao xuyên qua khoảng không, thu hút du khách vào không gian với cảm giác tò mò và nhịp điệu thị giác.

Cây xanh tươi tốt trải dài trên những mái hiên đan xen dưới mái nhà khung thép dốc với lớp ốp mây. Các cạnh mái cong nhẹ nhàng là một nét hiện đại lấy cảm hứng từ những đường nét uốn lượn của mái hiên nhà rông truyền thống Việt Nam – một nét kiến trúc mời gọi thiên nhiên và gợi lên tinh thần cộng đồng. Cùng với cầu thang màu xanh điêu khắc – một yếu tố tạo nên sự chuyển động, nhịp điệu và sự hiện diện tinh xảo – những chi tiết này tái hiện lại tác phẩm Dom-ino của Le Corbusier dưới hình thức dựa trên văn hóa địa phương và trải nghiệm sống.

Domino không chỉ là sự can thiệp về không gian mà còn là sự can thiệp về văn hóa: một cấu trúc xốp khôi phục lại sự tương tác đã mất giữa kiến trúc, cảnh quan và cuộc sống thường ngày bên bờ sông.

3. Nhà cộng đồng Đồng Na – VÕ TRỌNG NGHĨA (VTN Architects) – Công cộng và cộng đồng, Các toà nhà đã hoàn thành.

Tọa lạc ngay cạnh Phố cổ Hội An, nhà cộng đồng Đông Na được kỳ vọng sẽ là một điểm đến văn hóa và du lịch mới, phục vụ cả cộng đồng địa phương và du khách. Công trình được xây dựng từ tre tự nhiên, lấy cảm hứng từ kết cấu của rừng dừa nước địa phương. Hình dáng mềm mại, hữu cơ của nó hòa quyện hài hòa với môi trường nhiệt đới.

Tuy trông nhẹ nhàng và tự nhiên, kết cấu tre được thiết kế tỉ mỉ với độ phức tạp cao. Công trình được thiết kế để xây dựng hoàn toàn thủ công, sử dụng kỹ năng của thợ thủ công địa phương, nhưng vẫn được chế tạo để chống chịu được các cơn bão hàng năm lên đến cấp 12 và duy trì tính toàn vẹn của kết cấu trong nhiều thập kỷ.

Tòa nhà được cấu thành từ sáu khung tre mô-đun, mỗi khung được lắp ráp tỉ mỉ từ hàng chục đến hàng trăm thân tre được lựa chọn và uốn cong riêng biệt. Những thân tre này được bó lại thành các vòm kết cấu với hình dạng và sự căn chỉnh chính xác. Sau đó, các khung được ghép lại với nhau bằng các tấm thép chế tạo riêng, có khả năng kết nối theo nhiều hướng và được neo chắc chắn vào nền bê tông cốt thép. Hệ thống kết hợp này đảm bảo cả tính linh hoạt trong quá trình lắp ráp và độ bền lâu dài. Trước khi xây dựng, tre được xử lý bằng các kỹ thuật truyền thống như ngâm bùn và hun khói, trong vòng 6 đến 12 tháng, giúp tăng cường độ bền và khả năng chống mối mọt.

4. Thiền đường Pa-Auk – VÕ TRỌNG NGHĨA (VTN Architects) – Hạng mục Văn hoá, Dự án tương lai.

Tu viện Rừng Pa-Auk ở Myanmar cung cấp dịch vụ hướng dẫn thiền định miễn phí và chỗ ở tĩnh tâm dài hạn cho những cá nhân tìm kiếm sự phát triển tâm linh, chữa lành và nương tựa. Với truyền thống Phật giáo Nguyên thủy sâu sắc, tu viện đã trở thành một nơi trú ẩn quan trọng trong bối cảnh đất nước đang trải qua tình trạng bất ổn dân sự, thiên tai và di cư lan rộng.

Đáp ứng cả bối cảnh môi trường và tâm linh, thiết kế nhấn mạnh các chiến lược thụ động. Do không có nguồn điện ổn định do xung đột và hạn chế tôn giáo, tòa nhà sử dụng mái hiên sâu để che nắng, mái nhiều lớp để thúc đẩy lưu thông không khí, năng lượng mặt trời đáp ứng nhu cầu chiếu sáng tối thiểu, và màn lưới mịn chống côn trùng, đồng thời vẫn giữ được sự yên tĩnh và tập trung trong hội trường.

Việc sử dụng tre có nguồn gốc địa phương – được xử lý bằng các phương pháp truyền thống như ngâm bùn và hun khói – đảm bảo cả sự nhạy cảm về mặt sinh thái lẫn độ bền lâu dài. Hệ thống kết cấu nhẹ được thiết kế đơn giản, đủ để những người không chuyên nghiệp có thể xây dựng, cho phép các nhà sư và cư dân địa phương cẩn thận và có mục đích. Tuy đơn giản, kiến trúc vẫn giữ được độ bền, sự thoải mái và hài hòa với khí hậu nhiệt đới.

5. Văn phòng Quản lý Khu công nghiệp Nhuận Trạch – VÕ TRỌNG NGHĨA (VTN Architects) – Hạng mục Văn phòng, Dự án tương lai

Dự án Văn phòng Quản lý Khu công nghiệp Nhuận Trạch được phát triển nhằm ứng phó với những thách thức ngày càng gia tăng về môi trường. Nằm trong một khu công nghiệp đông đúc, tòa nhà phải chịu tác động của nhiệt độ tăng cao, ô nhiễm không khí và những tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu – bao gồm các đợt nắng nóng kéo dài, lũ lụt và hạn hán. Vào mùa hè, nhiệt độ có thể lên tới trên 40°C, khiến nhu cầu về một môi trường làm việc mát mẻ và bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Trong bối cảnh này, dự án được hình dung là một mô hình văn phòng xanh – tích hợp các chiến lược thiết kế thụ động và công nghệ thân thiện với môi trường để giảm phát thải carbon và bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên. Điểm nổi bật là sự kết hợp giữa tháp gió và các yếu tố nước. Hồ điều hòa trung tâm giúp làm mát môi trường xung quanh, đồng thời đóng vai trò như một bộ thu gió tự nhiên, hỗ trợ thông gió thụ động cho toàn bộ khu văn phòng. Các tháp gió được bố trí chiến lược để thu và luân chuyển gió mát vào tòa nhà. Đồng thời, nước mưa được thu gom và dẫn vào hồ điều hòa, sau đó được tái sử dụng để tưới tiêu, giúp duy trì hệ sinh thái cảnh quan. Các tấm pin mặt trời được lắp đặt trên mái nhà khai thác năng lượng mặt trời để cung cấp điện sạch và giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn điện thông thường.

Cảnh quan được trồng chủ yếu bằng các loài cây bản địa – phù hợp với khí hậu địa phương, ít tốn công chăm sóc và có lợi cho sự cân bằng sinh thái. Nhờ đó, tòa nhà không chỉ là một nơi làm việc hiệu quả mà còn là “lá phổi xanh cho cụm công nghiệp” – thúc đẩy môi trường làm việc gắn kết với thiên nhiên và cung cấp một mô hình có thể nhân rộng cho các dự án phát triển bền vững trong tương lai.

6. Khu nghỉ dưỡng Tsikhisdziri – VÕ TRỌNG NGHĨA (VTN Architects) – Hạng mục nghỉ dưỡng, giải trí, Dự án tương lai

7. Nhà máy xử lý rác thải thành năng lượng Đà Nẵng – VÕ TRỌNG NGHĨA (VTN Architects) – Cơ sở hạ tầng, Dự án tương lai

Nằm dọc theo tuyến đường chính nối trung tâm thành phố với Bà Nà Hills – một trong những điểm du lịch được ghé thăm nhiều nhất của thành phố – nhà máy xử lý rác thải thành năng lượng này đại diện cho một sự chuyển đổi triệt để cả về chức năng lẫn cảnh quan. Khu vực này, từng là một bãi rác ô nhiễm, giờ đây được hình dung là một công viên sinh thái sống động với đầy cây bản địa và hoa. Nơi từng là biểu tượng của sự suy thoái môi trường đã trở thành một điểm nhấn đô thị, thu hút sự tham gia của cộng đồng, thúc đẩy phục hồi sinh thái và định hình lại mối quan hệ giữa công nghiệp, cộng đồng và thiên nhiên.

Chiến lược kiến trúc tập trung vào việc sử dụng các cấu kiện bê tông đúc sẵn dạng mô-đun, nhiều cấu kiện được làm từ tro than tái chế, một sản phẩm phụ của các cơ sở chuyển đổi chất thải thành năng lượng trước đây. Các cấu kiện liên kết này thay thế các kết nối thép hoặc bu lông thông thường, giúp giảm thời gian thi công, lãng phí vật liệu và lượng carbon tích tụ. Bằng cách tận dụng chuyên môn chế tạo bê tông tại địa phương, thiết kế đảm bảo việc triển khai hiệu quả, chi phí thấp mà không ảnh hưởng đến độ bền hoặc chất lượng thiết kế. Bên cạnh hiệu quả về mặt kết cấu, nhà máy còn tích hợp các hệ thống năng lượng thụ động và tái tạo tích hợp để giảm thiểu tác động môi trường. Các tấm pin mặt trời trên mái nhà góp phần tạo ra điện tại chỗ, trong khi nước mưa được thu gom và tái chế từ nhiều quy trình xử lý chất thải khác nhau để phục vụ tưới tiêu và một số hoạt động của nhà máy. Việc sử dụng rộng rãi thảm thực vật bản địa không chỉ che bóng cho tòa nhà và cải thiện điều kiện vi khí hậu, mà còn phục hồi đa dạng sinh học địa phương bằng cách thu hút chim chóc, ong và các loài thụ phấn khác.

Dự án này vượt ra ngoài phạm vi cơ sở hạ tầng công nghiệp; nó là một ví dụ về kiến trúc tái tạo, chủ động phục hồi cảnh quan, đồng thời giải quyết các nhu cầu cấp thiết của đô thị. Xóa nhòa ranh giới giữa tiện ích và không gian công cộng, dự án mang đến một góc nhìn mới về chất thải, năng lượng và kiến trúc – một góc nhìn ưu tiên tính bền vững, vẻ đẹp và khả năng phục hồi ở mọi cấp độ.

8. Nhà Việt Trì – VÕ TRỌNG NGHĨA (VTN Architects) – Khí hậu, Năng lượng và Carbon, Dự án tương lai

Nhà Việt Trì là một khu nhà ở ven sông tọa lạc tại thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, thuộc vùng trung du Bắc Bộ Việt Nam. Trước tình hình biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, với các hiện tượng thời tiết cực đoan như nắng nóng kéo dài, cháy rừng và lũ lụt, dự án hướng đến mục tiêu trở thành hình mẫu của cuộc sống bền vững – nơi kiến trúc không chỉ là nơi trú ẩn mà còn là hệ sinh thái tái tạo.

Ngôi nhà được thiết kế khéo léo hòa nhập vào sườn dốc tự nhiên dọc bờ sông. Phần lớn diện tích mái được phủ một lớp đất trồng cỏ và rau, tạo thành lớp cách nhiệt tự nhiên. Mái xanh này giúp giảm đáng kể sự hấp thụ nhiệt trong những tháng hè nóng nực, giảm thiểu nhu cầu sử dụng điều hòa không khí, đồng thời hoạt động như một trang trại trên mái nhà – cung cấp thực phẩm sạch, trồng tại nhà cho cư dân. Đây là một giải pháp kết hợp giữa nông nghiệp đô thị với kiến trúc sinh thái.

Một đặc điểm thiết kế quan trọng là hệ thống tháp gió thẳng đứng, được bố trí chiến lược để đón gió mát từ Sông Hồng gần đó và dẫn vào không gian bên trong. Dưới chân mỗi tháp gió, các bề mặt nước nông được đưa vào để tăng hiệu quả làm mát thông qua quá trình bốc hơi. Hệ thống thông gió thụ động này giúp giảm đáng kể nhu cầu làm mát cơ học, cải thiện hiệu quả năng lượng.

Nước mưa được thu gom qua hệ thống thoát nước tích hợp từ mái nhà và các bề mặt xung quanh, sau đó được dẫn vào các bể chứa ngầm. Nước này được tái sử dụng để tưới vườn trên mái và các khu vực cảnh quan, tạo thành một vòng tuần hoàn nước khép kín, giúp tiết kiệm tài nguyên và tăng cường khả năng tự cung tự cấp của ngôi nhà.

Bên cạnh các giải pháp thụ động, ngôi nhà còn được trang bị các tấm pin mặt trời lắp đặt trên các phần mái đón nắng. Các tấm pin này tạo ra năng lượng sạch cho nhu cầu thiết yếu của gia đình. Kết hợp với ánh sáng tự nhiên, thông gió chéo và cách nhiệt mái, tòa nhà đạt mức tiêu thụ năng lượng thấp và giảm thiểu tác động đến môi trường.

Không gian nội thất được tạo nên từ các vật liệu tự nhiên và có nguồn gốc địa phương như đá và gỗ, kết hợp với những khoảng mở lớn để đón ánh sáng tự nhiên và kết nối liền mạch với khu vườn xung quanh. Khu vực sinh hoạt được bố trí theo bố cục mở, liền mạch, khuyến khích sự tương tác với thiên nhiên, tạo nên bầu không khí yên tĩnh, trầm tư mà vẫn hiện đại và thoải mái.

Nhà Việt Trì là một nỗ lực kết hợp các chiến lược kiến trúc và sinh thái để tạo ra một mô hình nhà ở bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu. Dự án này minh họa cách môi trường xây dựng có thể cùng tồn tại với hệ thống tự nhiên, và cách những thiết kế này có thể được nhân rộng trong bối cảnh đô thị nhiệt đới để xây dựng một tương lai bền vững hơn.

Xem thêm:

Nguồn

Post Views: 113