Chặng đường 50 năm đào tạo KTS tại Trường Đại học kiến trúc thành phố Hồ Chính Minh

Đào tạo KTS (KTS) tại Trường Đại học (ĐH) Kiến trúc TP HCM (UAH) từ sau năm 1975 đến nay là một quá trình phát triển tiếp nối truyền thống đào tạo Kiến trúc có tuổi đời gần một thế kỷ tính đến thời điểm hiện tại. Bề dày truyền thống này tạo nên những giá trị, những bài học quý về đào tạo Kiến trúc hướng đến thực tiễn, cởi mở trong hội nhập quốc tế và phát huy năng lực sáng tạo của sinh viên.

Bài viết phân tích các đặc điểm quan trọng thể hiện xuyên suốt trong hành trình 50 đào tạo KTS UAH, và gợi mở hướng đào tạo trong thời kỳ mới với bối cảnh hội nhập quốc tế, trước những đổi mới về công nghệ và nhu cầu xã hội của thế kỷ 21.

1. Tổng quan

Trường ĐH Kiến trúc TP. HCM (UAH) được thành lập vào ngày 27/10/1976 theo quyết định 426/TTg của Thủ tướng Chính phủ, kế thừa và tiếp nối truyền thống đào tạo Kiến trúc lâu đời có cội rễ từ trường Mỹ thuật Đông Dương, trường Cao đẳng Kiến trúc, trường ĐH Kiến trúc thuộc Viện ĐH Sài Gòn (Bảng 1)

Hành trình đào tạo KTS của UAH khởi đầu từ việc tiếp nhận một đội ngũ chuyên ngành quy mô nhỏ gọn từ Trường ĐH Kiến trúc Sài Gòn, với khoảng 500 sinh viên và 20 giảng viên phụ trách họa thất Kiến trúc bên cạnh một số giảng viên khối khoa học cơ bản, mỹ thuật và kỹ thuật.

Qua gần nửa thế kỷ hoạt động với vai trò là cơ sở đào tạo nguồn nhân lực Kiến trúc đầu ngành tại phía Nam, trong bối cảnh hoạt động Kiến trúc- xây dựng của đất nước phát triển mạnh mẽ, quy mô đào tạo KTS của UAH không ngừng gia tăng: Từ tổng số 500 sinh viên toàn khóa của thời kỳ đầu đạt đến quy mô 2.250 sinh viên toàn khóa (tuyển sinh 450 sinh viên mỗi năm) vào thời điểm hiện nay. Trong 50 năm qua, trường đã đào tạo được 11.287 người tốt nghiệp KTS, một số liệu thực sự khác biệt khi so sánh với tổng số 252 KTS tốt nghiệp tại Sài Gòn trong suốt thời gian từ năm 1951 đến 1975. Cùng với sự phát triển về quy mô là sự đa dạng hóa loại hình đào tạo, với các hình thức đào tạo hệ chính quy, hệ chất lượng cao, hệ văn bằng 2 và một số hệ đào tạo đặc thù khác. Bên cạnh đó, UAH cũng đã triển khai đầy đủ các trình độ đào tạo từ ĐH đến cao học và tiến sĩ Kiến trúc.

Với chức năng là đơn vị phụ trách đào tạo ngành Kiến trúc, là khoa chuyên ngành đầu tiên của UAH được thành lập với sứ mệnh tiếp nối bề dày truyền thống đào tạo KTS của nhà trường, Khoa Kiến trúc UAH luôn nỗ lực giữ gìn và phát huy các giá trị cốt lõi: “Truyền thống – Sáng tạo – Chuyên nghiệp”. Đội ngũ nhân lực của khoa từ 20 giảng viên, vào thời điểm chuyển giao, nay đã phát triển lên đến gần 100 người, với 70% giảng viên cơ hữu và 30% giảng viên thỉnh giảng gồm các chuyên gia có nhiều kinh nghiệm hành nghề Kiến trúc trong nước và quốc tế.

Tính chất kế thừa và phát huy giá trị truyền thống được thể hiện qua quá trình áp dụng và cải tiến các chương trình đào tạo theo hướng chú trọng thực hành với hệ thống đồ án là chiến lược xuyên suốt. Chương trình đào tạo của Trường ĐH Kiến trúc Sài Gòn với mô hình họa thất thiết kế theo truyền thống Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Paris (École des Beaux-Arts). Tinh thần này cơ bản được tiếp nối qua các chương trình cải tiến vào các giai đoạn sau tạo nên thế mạnh truyền thống về thực hành của đào tạo KTS tại UAH.

Từ một cơ sở duy nhất của Trường ĐH Kiến trúc Sài Gòn tại địa điểm 196 Pasteur – TP HCM, với di sản là khối nhà họa thất mang phong cách Le Corbusier đã in sâu vào ký ức của nhiều thế hệ sinh viên Kiến trúc suốt 50 năm qua, đến nay UAH đã tiếp tục phát triển thêm các cơ sở mới tại Thủ Đức, Đà Lạt, Cần Thơ để đáp ứng nhu cầu đào tạo tại các địa phương và sự gia tăng quy mô sinh viên. Quá trình mở rộng cơ sở vật chất và cơ sở đào tạo phản ánh sự thay đổi của UAH từ một trường chuyên ngành Kiến trúc trở thành một trường đào tạo đa ngành, với tổng số 12 ngành/ chuyên ngành thuộc các lĩnh vực Kiến trúc, quy hoạch, xây dựng, nội thất, mỹ thuật, kỹ thuật hạ tầng đô thị. Bước chuyển đổi này mang lại sự đa dạng cho hoạt động đào tạo, đồng thời mở ra cơ hội tiếp cận liên ngành cho đào tạo KTS tại UAH trong thời kỳ mới.

2. Đặc điểm đào tạo KTS tại UAH

Đội ngũ giảng viên đa dạng và giàu kinh nghiệm

Được hình thành trên cơ sở kế thừa thành tựu từ một chiếc nôi đào tạo KTS có bề dày truyền thống, UAH có điều kiện để tập hợp một đội ngũ giảng viên Kiến trúc giàu kinh nghiệm và đa dạng từ nhiều nguồn khác nhau ngay từ điểm xuất phát của mình.

Thế hệ đầu tiên là các giảng viên kỳ cựu của Trường ĐH Kiến trúc Sài Gòn, tốt nghiệp từ Trường Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Paris trở về: Các KTS D.P.L.G Nguyễn Quang Nhạc, Phạm Văn Thâng, Huỳnh Kim Mãng, Nguyễn Trọng Kha…

Trong thập niên 1960-1970, hầu hết giảng viên Ban Giảng huấn của Trường ĐH Kiến trúc Sài Gòn đều có thêm thời gian tu nghiệp ở Mỹ, giúp họ tiếp cận nhanh chóng với các thành tựu Kiến trúc và kỹ thuật thế giới đương thời.
Thế hệ kế cận là các giảng viên được đào tạo tại chính Trường ĐH Kiến trúc Sài Gòn-TP HCM qua nhiều giai đoạn: Thầy Võ Đình Diệp, Cổ Văn Hậu, Trần Phong Lưu, Khương Văn Mười, Hồ Thiệu Trị, Võ Thành Lân, Nguyễn Văn Tất…

Nguồn nhân lực bổ sung đến từ miền Bắc gồm các giảng viên Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội và Trường ĐH Xây dựng Hà Nội, trong đó nhiều thầy đã có quá trình học tập ở Liên Xô và các nước Đông Âu, như các Thầy: Nguyễn Kim Sến, Trần Khang, Nguyễn Khởi, Hoàng Như Tấn, Vũ Đại Hải, Trần Văn Khải…

Chính nhờ tính chất đa dạng này mà ngay từ buổi đầu thành lập trường ĐH Kiến trúc TP HCM, đội ngũ giảng viên UAH đã gìn giữ được linh hồn của chương trình đào tạo truyền thống Sài Gòn mang đậm tính thực tiễn, đồng thời bổ sung những yếu tố mới đáp ứng cho yêu cầu giáo dục những ngày đầu đất nước thống nhất. Tính chất này đến lượt nó đã trở thành một truyền thống, một nền tảng đào tạo đảm bảo chất lượng cho việc xây dựng đội ngũ giảng viên trong các giai đoạn phát triển tiếp theo, với sự tham gia của thế hệ các giảng viên tốt nghiệp từ UAH và từ các trường Kiến trúc trên thế giới.

Truyền thống đào tạo gắn liền với thực hành

Đào tạo gắn với thực hành chính là một đặc điểm nổi bật trong truyền thống đào tạo KTS tại UAH. Tính thực hành không chỉ thể hiện qua chương trình giảng dạy mà còn phản ánh rõ nét qua bề dày hành nghề của đội ngũ giảng viên. Thế hệ các thầy thuộc Kiến trúc Sài Gòn đều là thành viên của KTS Đoàn tại miền Nam, thực hành Kiến trúc thông qua nhiều tổ chức nghề nghiệp, đặc biệt là tại các văn phòng KTS. Qua quá trình này đội ngũ giảng viên đã đóng góp những thành tựu nổi bật cho Kiến trúc miền Nam như: Trung tâm văn hóa Pháp tại Sài Gòn, Khách sạn Caravelle, Trụ sở ngân hàng Việt Nam Thương tín, Phi cảng Tân Sơn Nhứt, trường ĐH Cần Thơ, Trường Lasan Tabert Sài Gòn (nay là Trường chuyên Trần Đại Nghĩa – di tích Kiến trúc TP HCM) …

Đối với chương trình giảng dạy, tính thực tiễn của chương trình được thúc đẩy bởi phương thức đào tạo trên nền tảng thực hành tại họa thất, một truyền thống kế thừa từ chương trình École des Beaux-Arts. Chương trình của Trường ĐH Kiến trúc Sài Gòn vào thời điểm 1975 cho thấy khối lượng giờ thực hành tại họa thất chiếm đến gần một nửa khối lượng chương trình, biến họa thất thành không gian chính yếu cho việc trau dồi cả lý luận lẫn thực tiễn cho sinh viên trong suốt quá trình học tập Kiến trúc [6].

Học tập tại họa thất tiếp tục là một chiến lược xuyên suốt các thời kỳ phát triển của UAH, đặc biệt từ năm 2009 với sự chuyển đổi từ chương trình đào tạo theo niên chế sang chương trình đào tạo theo tín chỉ. Chương trình này kế thừa truyền thống đào tạo trên nền tảng thực hành (với khối lượng giờ thực hành tại họa thất lên đến hơn 40%), đồng thời tích hợp các chuẩn mực mới trong bối cảnh hội nhập. Chương trình đào tạo theo định hướng chuẩn đầu ra được xây dựng trên cơ sở đối sánh cẩn thận với các chương trình tiên tiến trên thế giới và phù hợp với nhu cầu đa dạng của xã hội, đã được kiểm định thành công bởi tổ chức AUN vào năm 2022, đánh dấu một giai đoạn mới của việc tiếp nối truyền thống đào tạo trên chặng đường hội nhập quốc tế (Bảng 2).

Năng lực hội nhập và đổi mới

Tích hợp tính mới thông qua hội nhập với khu vực và thế giới cũng là một trong những đặc điểm dễ nhận biết trong đào tạo KTS tại UAH. Chương trình truyền thống của nhà trường có nguồn gốc từ chương trình Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Paris trong bối cảnh ngôi trường đào tạo Kiến trúc lâu đời nặng tính hàn lâm này cũng đã tự làm mới chính mình trước tác động từ “làn gió” Hiện đại tươi mới đến từ Bauhaus và Le Corbusier những năm 1920.
Kinh nghiệm mà giảng viên ĐH Kiến trúc Sài Gòn tích lũy được qua thực hành và tu nghiệp tại Mỹ đã tiếp tục khẳng định thế mạnh của phong cách Hiện đại trong đào tạo. Điều này chắc chắn có tác động không nhỏ đến việc tiếp nhận Kiến trúc Hiện đại và nhanh chóng phát triển nó thành trào lưu chủ đạo phù hợp với điều kiện địa phương vào những năm 1960-1970, biến Sài Gòn thành “Một trong những trung tâm quan trọng của Kiến trúc Hiện đại thế giới”. [1]

Những nguyên tắc của Kiến trúc Hiện Đại tiếp tục là dòng chủ lưu trong đào tạo Kiến trúc tại UAH từ 1975 đến cuối thế kỷ 20, trong bối cảnh tác động của những tư duy và thực tiễn Kiến trúc mới trên thế giới đã mở ra yêu cầu tiếp tục bổ sung những thay đổi trong chương trình đào tạo KTS. Các nội dung về môi trường và thiết kế bền vững, bảo tồn di sản, ứng dụng CAD và BIM, các xu hướng Kiến trúc đương đại với các yếu tố mới về công nghệ và thẩm mỹ được cập nhật liên tục đã thúc đẩy sự đổi mới trong tiếp cận lý thuyết và thực hành đồ án. Sự chuyển đổi hình thức đào tạo từ niên chế sang tín chỉ vào năm 2009 phản ánh chiến lược và năng lực hội nhập nhanh chóng của UAH trong thời kỳ mới.

Hợp tác quốc tế trong đào tạo còn đồng thời được triển khai qua nhiều hoạt động đa dạng khác như hội thảo, thỉnh giảng, diễn thuyết, workshop…Dấu ấn của các nhà Kiến trúc hàng đầu như Toyo Ito, Michel Regembal, Takaharu Tezuka trong các buổi diễn thuyết; hay sự kết nối chuyên môn với thầy và trò Kiến trúc các trường ĐH lớn như USC, Curtin, ĐH Tokyo…trong các khóa workshop tại UAH đã truyền tiếp năng lượng, khơi mở nhiều hướng tiếp cận mới cho đào tạo Kiến trúc.

Phát huy năng lực sáng tạo của sinh viên

Năng lực sáng tạo là một phẩm chất luôn được khuyến khích trong đào tạo tại UAH. Chương trình giảng dạy vừa củng cố nền tảng thực tiễn, vừa thúc đẩy trí tưởng tượng của sinh viên, mở đường cho những sáng tạo tươi mới trong thời gian học tập và cả trong thực tiễn hành nghề.

Thế hệ sinh viên và giảng viên trẻ đầu tiên của UAH sau năm 1976 như các KTS: Võ Thành Lân, Nguyễn Văn Tất, Nguyễn Trường Lưu đã thành danh với các Giải thưởng Kiến trúc Quốc tế và nhiều giải thưởng Kiến trúc Quốc gia trên suốt bước đường hành nghề bền bỉ và kiên trì của họ.

Các thế hệ tiếp bước truyền thống sáng tạo của UAH có những gương mặt đã trở thành quen thuộc trên diễn đàn Kiến trúc Việt Nam và quốc tế những năm gần đây như: Nguyễn Hoàng Mạnh, Nguyễn Hòa Hiệp, Đàm Huỳnh Quốc Vũ, Trần Thị Ngụ Ngôn; bên cạnh các giảng viên trẻ của UAH như: Phan Lâm Nhật Nam, Vũ Tiến An… Nếu như hai giải thưởng quốc tế của cựu sinh viên Nguyễn Văn Tất (Giải thưởng UIA cho đồ án “Nhà ở vùng đất bồi ngập mặn Năm Căn, Cà Mau” năm 1979) và giảng viên Võ Thành Lân (Đồ án “Lớp học nổi trên đồng bằng sông Cửu Long” năm 1985) là những tín hiệu lẻ loi trên khung trời quốc tế những năm đất nước chưa mở cửa hội nhập, thì thế hệ những đại diện trẻ này đánh dấu sự tái kết nối đầy tự tin với quốc tế trên một hành trình ngày càng thông thoáng từ những năm 2010.

Trong khoảng thời gian 10 năm gần đây, quá trình hội nhập quốc tế năng động càng mở rộng cơ hội cho sinh viên giao lưu và cọ xát thông qua nhiều cuộc thi Kiến trúc châu Á và thế giới. Qua đó, năng lực sáng tạo của sinh viên Kiến trúc UAH đã được kiểm nghiệm và chứng minh với nhiều giải thưởng dành cho đồ án tốt nghiệp và cuộc thi tìm kiếm ý tưởng Kiến trúc (Bảng 3).

Các giải thưởng quốc tế phản ánh nỗ lực sáng tạo và năng lực hội nhập mạnh mẽ của sinh viên UAH hôm nay – Một thành quả từ truyền thống giảng dạy “truyền nghề” – truyền thống tốt đẹp được lưu giữ và kế thừa cẩn thận qua nhiều thế hệ Thầy và Trò UAH.

3. Đào tạo KTS UAH trong thời kỳ mới

Phát huy truyền thống đào tạo gắn với thực hành

Kiến trúc là một ngành mang tính chuyên nghiệp cao, có nền tảng lý thuyết vững vàng và dựa vào thực hành để phát triển. Tiêu chí thực hành là một giá trị cốt lõi cần được giữ gìn và phát huy trong mọi thời kỳ đào tạo Kiến trúc.
Với triết lý xem thực tiễn là điểm đến của lý thuyết, truyền thống đào tạo UAH luôn tạo động lực để sinh viên bước ra khỏi “ảo cảnh” của những hình ảnh trên giấy, hay nói cách khác là thúc đẩy người học không dừng lại ở “sáng tác”, mà phải luôn suy nghĩ cách “tạo tác” [3]. Không biết tạo tác thì Kiến trúc chỉ là một ngành học “lý thuyết của lý thuyết”. Sinh viên cần được trau dồi kỹ năng nghề nghiệp và có được ý thức rõ ràng về sự cần thiết phải chuyển được các ý tưởng thiết kế vào thực tế, khơi thông dòng ý tưởng qua những thác ghềnh của quy chuẩn và tiêu chuẩn, cấu tạo và vật liệu, kết cấu và cơ điện, dự toán và thi công… để trở thành công trình thực tiễn ở đích đến cuối cùng.

Chương trình đào tạo cần mở ra nhiều cơ hội cho sinh viên thực tập, rèn luyện kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp thông qua tiếp xúc với thực tiễn, kết nối với các doanh nghiệp, đơn vị hành nghề chuyên nghiệp để phát triển mạng lưới và cơ hội nghề nghiệp trong tương lai.

Phát triển kỹ năng mềm

Sinh viên Kiến trúc không chỉ rèn luyện năng lực chuyên môn mà còn phải được trang bị nhiều kỹ năng mềm để làm việc hiệu quả trong môi trường thực tế.

• Kỹ năng làm việc nhóm hỗ trợ cho một KTS mới vào nghề chuyển từ cách suy nghĩ cá nhân sang làm việc tập thể với sự phối hợp của nhiều người, nhiều bộ môn trong các giai đoạn khác nhau của một dự án;
• Kỹ năng giao tiếp và thuyết trình giúp sinh viên nâng cao khả năng trình bày ý tưởng, thuyết phục khách hàng và các bên liên quan trong tương lai;
• Kỹ năng sáng tạo và giải quyết vấn đề thúc đẩy sinh viên tìm kiếm các giải pháp độc đáo và sáng tạo, luôn đổi mới và sẵn sàng với những thay đổi về yêu cầu thiết kế, ngân sách, quy chuẩn xây dựng…;
• Tư duy phản biện và phân tích giúp sinh viên phát triển kỹ năng phân tích toàn diện về địa điểm, môi trường, chi phí, yêu cầu kỹ thuật trước khi thiết kế và năng lực đánh giá tính khả thi của phương án thiết kế;
• Kỹ năng quản lý và kinh doanh trong Kiến trúc: Ngoài những yêu cầu truyền thống về nghề nghiệp, chương trình đào tạo cần phải chuẩn bị cho sinh viên trở thành người làm chủ trong một xã hội đa dạng với sự cạnh tranh toàn cầu ngày một thể hiện rõ nét. Các môn học về xây dựng chiến lược kinh doanh, kiến thức khởi nghiệp, phát triển thương hiệu và quản lý mối quan hệ với khách hàng mở ra cho sinh viên cơ hội thành công trong nghề nghiệp tương lai;
• Kỹ năng quản lý thời gian và ngân sách dự án giúp sinh viên đảm bảo tiến độ thiết kế và thi công đúng thời hạn, xử lý các vấn đề liên quan đến tài chính trong dự án xây dựng;
• Kỹ năng ngoại ngữ không chỉ là lợi thế mà ngày càng trở thành một kỹ năng mềm thiết yếu trong học tập và nghề nghiệp, chuẩn bị cho sinh viên cơ hội làm việc trong môi trường quốc tế;
• Khả năng phát triển nghề nghiệp liên tục giúp người KTS tương lai liên tục cập nhật các kiến thức mới trong quá trình làm việc và rèn luyện kỷ luật hành nghề. [2]

Thích ứng với các nhân tố mới

Đào tạo Kiến trúc chứa đựng trong nó đầy đủ các yếu tố của một hệ thống giáo dục, vì vậy nó luôn phải có tính đổi mới để bắt kịp với những thay đổi liên tục của thực tiễn. Điều này đặc biệt đúng trong bối cảnh thế kỷ 21, khi tác động của sự phát triển mạnh mẽ về công nghệ đã dẫn tới những thay đổi lớn trong lĩnh vực xây dựng và Kiến trúc.

Trong quá trình này thực hành Kiến trúc đang nhận được sự hỗ trợ ngày càng nhiều bởi các công nghệ mới. Điều này đến lượt nó lại đặt ra yêu cầu đào tạo để sinh viên tiếp cận và phát triển năng lực ứng dụng công nghệ trong thiết kế: kỹ năng sử dụng các phần mềm thiết kế trong ứng dụng CAD, công nghệ BIM, công nghệ VR, Robot và tự động hóa, in 3D… Đặc biệt sinh viên cần được tiếp cận nhanh chóng với ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI trong thiết kế, một công nghệ đang nổi lên như một nhân tố ảnh hưởng và động lực quan trọng của thiết kế Kiến trúc trong thời kỳ mới. Sự đổi mới về công nghệ tất yếu dẫn đến yêu cầu trường đào tạo Kiến trúc phải đổi mới cơ sở vật chất và trang thiết bị cho họa thất để nâng cao điều kiện thực hành Kiến trúc một cách tương thích.

Các nhân tố mới trong Kiến trúc không chỉ bao gồm các nội dung công nghệ- kỹ thuật mà còn chứa đựng các khía cạnh đa dạng khác về văn hóa, kinh tế, xã hội, môi trường, bảo tồn di sản, thiết kế bền vững… Hoạt động Kiến trúc là một quá trình hợp tác đa dạng và liên tục với sự tham gia của nhiều bộ môn, nhiều đối tượng. Sinh viên cần được chuẩn bị cho sự hợp tác này ngay trong quá trình học tập không chỉ thông qua thực tập, tiếp xúc với thực tiễn mà còn phải dựa trên một chương trình khơi thông được tính chất liên ngành trong đào tạo với sự tham gia của các khoa chuyên ngành khác trong toàn trường bên cạnh việc tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong đào tạo Kiến trúc.

Thúc đẩy năng lực sáng tạo

Năng lực thích ứng với các nhân tố mới còn phụ thuộc vào khả năng phát huy sáng tạo trong đào tạo Kiến trúc. Người học Kiến trúc không chỉ nắm vững nguyên lý nền tảng “thích dụng- bền vững- mỹ quan”, mà còn phải được phát triển tư duy nghệ thuật và triết học, phải được thăng hoa ở những mức độ khác nhau nhờ vào trí tưởng tượng của họ để khám phá các khía cạnh sáng tạo đa dạng của ngành học này. Bậc thầy Tadao Ando đã kiến giải sâu sắc mối quan hệ giữa công năng và ý nghĩa tinh thần của Kiến trúc: “Tôi tin vào việc giải thoát Kiến trúc khỏi công năng sau khi đã xem xét đảm bảo những vấn đề thiết yếu…Ý nghĩa của Kiến trúc được tìm thấy trong khoảng cách giữa nó và công năng” [4].

Năng lực sáng tạo chính là con đường nối liền cái khoảng cách tinh tế đó. Khoảng cách đó phải chăng cũng là thước đo sự khác biệt giữa sản phẩm của ứng dụng trí tuệ nhân tạo với thành tựu xuất phát từ năng lực sáng tạo của con người như một phẩm chất vĩnh hằng của Kiến trúc?

Kết luận

Bài viết này kết thúc bằng trích dẫn lời nhắc của Vitruvius cho Julius Caesar: “KTS phải được trang bị kiến thức của các lĩnh vực khác (tác giả nhấn mạnh) và những kiến thức này là cơ sở cho cả lý thuyết lẫn thực hành” [5]. Kinh nghiệm từ hai ngàn năm trước có lẽ vẫn còn hữu ích cho đào tạo KTS tại UAH trong bối cảnh xã hội và thế giới thay đổi nhanh chóng như hiện nay. Kiến trúc có những giá trị vĩnh hằng và được phát triển thông qua thực tiễn thích ứng không ngừng với những yếu tố mới.

Đào tạo KTS tại UAH trong thời kỳ mới cần giữ gìn và phát huy truyền thống đào tạo gắn với thực hành song song với phát triển kỹ năng mềm, tăng cường sáng tạo, kết nối với cộng đồng Kiến trúc trong nước và quốc tế, kết nối liên ngành, thích nghi nhạy bén với các yếu tố mới về công nghệ và nhu cầu xã hội của thời đại.

TS.KTS. Phạm Phú Cường
Trường Đại học Kiến trúc TP. HCM
(Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 04-2025)

---

Tài liệu tham khảo
[1] Mel Schenck (2022), Southern Vietnamese Modernist Architecture: Mid-Century Vernacular Modernism, Nxb Thế giới Hà Nội
[2] Ngô Quan Hiền (2025): “KTS trong bối cảnh hội nhập từ yêu cầu tuyển dụng cho đến thực trạng nguồn nhân lực và những đề xuất cải thiện trong đào tạo” – Kỷ yếu hội thảo khoa học “Phát triển nguồn nhân lực KTS tại Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế”, TP HCM
[3] Nguyễn Văn Tất (2025): “Đào tạo hiệu quả nguồn nhân lực KTS” – Kỷ yếu hội thảo khoa học “Phát triển nguồn nhân lực KTS tại Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế”, TP HCM
[4] Pallasmaa (2022): “Mắt của da- Kiến trúc và giác quan” – Nhabe Scholae dịch
[5] Susan Savage (2002): “Kiến trúc và sự thực hành” – Kỷ yếu hội thảo khoa học “Xây dựng lại cơ cấu đào tạo KTS cho thế kỷ 21”, Hongkong
[6] Võ Đình Diệp (2003): Tổ chức quản lý đào tạo KTS theo mô hình “Họa thất tự quản” – Kỷ yếu hội thảo khoa học “Giảng dạy Kiến trúc- quy hoạch trên họa thất”, Trường ĐH Kiến trúc TP HCM