Góp ý vào dự thảo Nghị định quy định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử (sau đây gọi là dự thảo) mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nêu nhiều ý kiến về quy định miễn thuế nhập khẩu với đơn hàng giá trị nhỏ.
Năm 2024, giá trị trung bình của sản phẩm nhập khẩu được bán qua Shopee chỉ khoảng 43.682 đồng/sản phẩm
Điều 12 dự thảo quy định miễn thuế nhập khẩu với đơn hàng có giá trị nhỏ (từ 1 triệu đồng trở xuống). Theo VCCI, cơ chế này chưa thực sự phù hợp, có nguy cơ tiếp tục tạo ra sự không bình đẳng với hàng hóa sản xuất trong nước.
VCCI phân tích, nếu áp dụng điều này, phần lớn hàng hóa nhập khẩu sẽ được miễn thuế nhập khẩu, bởi mỗi đơn hàng thương mại điện tử thường có giá trị thấp, không quá 1 triệu đồng.
“Chẳng hạn, năm 2024, hơn 324,1 triệu sản phẩm nhập khẩu đã được bán qua sàn Shopee, tạo ra doanh thu 14.200 tỉ đồng, tức giá trị trung bình chỉ khoảng 43.682 đồng/sản phẩm. Như vậy, quy định ngưỡng 1 triệu đồng đồng nghĩa với phần lớn hàng hóa thương mại điện tử nhập khẩu sẽ không chịu thuế nhập khẩu”, VCCI dẫn chứng.
Các doanh nghiệp trong nước phải nộp thuế nhập khẩu với nguyên vật liệu nhập khẩu về để sản xuất hàng hóa, trong khi hàng hóa thương mại điện tử được miễn hoàn toàn thuế nhập khẩu. Điều này vô hình trung tạo ra sự bất bình đẳng trong chính sách thuế, tạo lợi thế cạnh tranh cho hàng hóa nước ngoài.
Theo VCCI, cần thiết cân nhắc áp dụng một chính sách thuế nhập khẩu toàn diện, không miễn giảm với hàng hóa thương mại điện tử nhập khẩu.
Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh phân tích, yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến giá thành hàng hóa nhập khẩu là thuế giá trị gia tăng, thường ở mức 10%. Trong khi đó, thuế nhập khẩu đối với hàng tiêu dùng phổ thông thường thấp hơn, từ 3 – 5%. Bởi vậy, miễn thuế nhập khẩu đối với các đơn hàng có giá trị nhỏ trong thực tế không tạo ra sự chênh lệch lớn về giá so với hàng hóa trong nước.
Bởi vậy, quy định miễn thuế nhập khẩu với đơn hàng từ 1 triệu đồng trở xuống sẽ tác động chủ yếu đến sự cạnh tranh giữa doanh nghiệp nhập khẩu truyền thống và thương mại điện tử xuyên biên giới.
“Nếu áp chính sách như đề xuất, có thể kinh doanh thương mại điện tử xuyên biên giới có lợi thế hơn so với doanh nghiệp nhập khẩu chính thức. Cần có sự công bằng giữa các hình thức nhập khẩu”, ông Thịnh nhấn mạnh.
Cần đơn giản hóa biểu thuế cho hàng hóa thương mại điện tử
Nhìn nhận việc xây dựng chính sách thuế nhập khẩu với hàng hóa thương mại điện tử sẽ gặp nhiều thách thức, theo VCCI, khó có thể áp dụng quy định về mã HS (Hệ thống hài hòa mô tả và mã hóa hàng hóa) như hàng hóa nhập khẩu truyền thống.
VCCI đề nghị sửa đổi lại quy định về thuế nhập khẩu với hàng hóa thương mại điện tử
Đơn vị này chỉ ra lý do, số lượng mã HS trong mỗi chuyến hàng rất lớn: mỗi lô hàng thương mại điện tử thường gồm nhiều đơn hàng nhỏ, mỗi đơn hàng lại có nhiều mặt hàng với mã HS rất khác nhau.
Cạnh đó, số lượng hàng hóa thương mại điện tử vô cùng đa dạng, có thể dẫn đến khó khăn quy mô lớn trong việc xác định mã HS, làm chậm trễ quá trình giao nhận, dẫn tới hủy đơn hàng, gây thiệt hại cho người bán và sàn thương mại điện tử.
Theo VCCI, thực chất, quy định miễn thuế nhập khẩu với hàng hóa dưới 1 triệu đồng xuất phát từ nguyên lý chi phí hành thu với các sản phẩm giá trị nhỏ có thể lớn hơn nhiều so với số tiền thuế thu được.
Để giải quyết vấn đề này, kinh nghiệm quốc tế cho thấy cần đơn giản hóa biểu thuế cho hàng hóa thương mại điện tử. Ví dụ, có thể gộp các mã HS thành một số giỏ hàng hóa theo nhóm ngành hoặc công dụng, mỗi giỏ tương ứng với một mức thuế suất cụ thể.
Chẳng hạn, giỏ 1: quần áo, giày dép, hàng dệt may, bộ đồ giường; giỏ 2: thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại, tai nghe…
Theo cách này, doanh nghiệp có thể dễ dàng phân loại hàng hóa thay vì tranh luận chi tiết mã HS cụ thể cho từng sản phẩm nhỏ lẻ. Canada đã áp dụng cách làm này từ năm 2012, sử dụng 3 nhóm hàng hóa thay thế cho gần 5.400 mã HS.
VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc sửa đổi lại quy định về thuế nhập khẩu với hàng hóa thương mại điện tử theo hướng, quy định biểu thuế suất đơn giản hóa và áp dụng cho mọi đơn hàng thương mại điện tử bất kể giá trị.