Lo để lâu mất giá, đề nghị chuyển nhượng gần 6 triệu tấn CO2

Ngày 22.10.2020, Bộ NN-PTNT và Ngân hàng Tái thiết và phát triển quốc tế (IBRD) thuộc nhóm Ngân hàng Thế giới (WB) đã ký Thỏa thuận chi trả giảm phát thải khí nhà kính vùng Bắc Trung bộ (ERPA).

Kiến nghị chuyển nhượng bổ sung 1 triệu tấn CO₂ cho WB

Cuối năm 2022, Chính phủ ban hành Nghị định số 107/2022/NĐ-CP về thí điểm chuyển nhượng kết quả giảm phát thải và quản lý ERPA.

Ngày 11.12.2023, Bộ NN-PTNT đã thực hiện chuyển nhượng 10,3 triệu tấn CO₂ cho WB. Ngay sau đó, WB có thư xác nhận chuyển giao lại khoảng 95% kết quả giảm phát thải đã chuyển nhượng cho Việt Nam để đóng góp vào mục tiêu đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) theo cam kết tại ERPA và quy định tại Nghị định số 107/2022/NĐ-CP.

Trước đó, WB có công thư gửi Bộ NN-PTNT xác nhận kết quả giảm phát thải vùng Bắc Trung bộ giai đoạn 2018 – 2019 đạt 16,21 triệu tấn CO₂. Trong đó, lượng chuyển nhượng cho WB theo ERPA là 10,3 triệu tấn CO₂.

Theo ERPA đã ký, WB có quyền mua bổ sung tối đa 5 triệu tấn CO₂, mức giá 5 USD/tấn, khoảng 95% kết quả chuyển nhượng được chuyển giao lại cho Việt Nam để đóng góp vào NDC.

Hiện, WB đề xuất mua bổ sung 1 triệu tấn CO₂ từ kết quả giảm phát thải vùng Bắc Trung bộ giai đoạn 2018 – 2019. Bộ NN-PTNT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ, đề xuất phương án chuyển nhượng bổ sung 1 triệu tấn CO₂ cho WB theo ERPA đã ký; đồng thời đề xuất xử lý đối với 4,91 triệu tấn CO₂ của giai đoạn 2018 – 2019 tại các văn bản đã gửi trước đó.

Bộ NN-PTNT cũng đã lấy ý kiến các bộ và UBND 6 tỉnh vùng Bắc Trung bộ về phương án chuyển nhượng 1 triệu tấn CO₂ cho WB và đề xuất xử lý số lượng còn dư.

Bộ NN-PTNT nêu rõ, việc chuyển nhượng 1 triệu tấn CO₂ cho WB thuộc lượng giảm phát thải bổ sung tối đa là 5 triệu tấn CO₂ theo ERPA đã ký. Chính phủ đã giao thẩm quyền cho Bộ NN-PTNT thay mặt Chính phủ Việt Nam và các chủ rừng tại 6 tỉnh vùng Bắc Trung bộ chuyển nhượng cho WB trong thời gian thực hiện ERPA.

Mặt khác, kết quả giảm phát thải chuyển nhượng này là kết quả tạo ra trong quá khứ (giai đoạn 2018 – 2019), nên rất khó có thể tìm kiếm các đối tác khác để thực hiện trao đổi, thương mại, để lâu sẽ bị mất giá theo thời gian.

Trong khi đó, thị trường carbon trong nước sẽ được thiết lập và vận hành chính thức vào năm 2028.

Do đó, để tiếp tục huy động nguồn lực bổ sung cho công tác bảo vệ và phát triển rừng, Bộ NN-PTNT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép Bộ NN-PTNT tiếp tục thực hiện chuyển nhượng bổ sung 1 triệu tấn CO₂ cho WB.

Chưa tìm được đối tác chuyển nhượng 4,91 triệu tấn CO₂ còn lại

Đối với 4,91 triệu tấn CO₂ từ lượng giảm phát thải còn lại, theo Bộ NN-PTNT, WB không đề xuất mua thêm. Vì vậy, Việt Nam có quyền chuyển nhượng cho các đối tác tiềm năng khác.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, Bộ NN-PTNT chưa nhận được đề xuất của các tổ chức, đối tác trong và ngoài nước về trao đổi, chuyển nhượng lượng giảm phát thải này. Theo đó, Việt Nam có thể sử dụng lượng giảm phát thải còn dư này đóng góp vào NDC quốc gia.

Trường hợp có tổ chức, đối tác quan tâm, đề xuất trao đổi, chuyển nhượng, Bộ NN-PTNT sẽ nghiên cứu, đề xuất phương án quản lý, sử dụng nguồn thu này, lấy ý kiến của Bộ Tài chính, Bộ TN-MT và 6 tỉnh Bắc Trung bộ, sau đó báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định để đảm bảo không ảnh hưởng đến kết quả đóng góp vào NDC.

Còn trong trường hợp chưa có ý kiến đồng ý của Thủ tướng về việc thực hiện chuyển nhượng lượng giảm phát thải còn dư của vùng Bắc Trung bộ giai đoạn 2018 – 2019 (gồm 1 triệu tấn CO₂ theo đề xuất của WB và 4,91 triệu tấn CO₂ còn lại), Bộ NN-PTNT kiến nghị cho phép bộ có công thư gửi WB về việc chưa chuyển nhượng thêm 1 triệu tấn CO₂.

Đến khi có kết quả đánh giá, tổng kết kết quả thực hiện triển khai Nghị định số 107/2022/NĐ-CP, Bộ NN-PTNT đề xuất phương án quản lý, sử dụng đối với lượng giảm phát thải còn dư báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.