SOM: “Bình Quới – Thanh Đa sẽ là mô hình đô thị bền vững kiểu mẫu cho tương lai”

Với mục tiêu biến Thanh Đa thành trung tâm đô thị thế hệ mới, ý tưởng của SOM không chỉ hướng đến sự phát triển hiện đại mà còn đặt trọng tâm vào tính bền vững và hòa hợp với thiên nhiên, vì lợi ích của cộng đồng.

Sau khi giành chiến thắng trong cuộc thi ý tưởng quy hoạch bán đảo Bình Quới – Thanh Đa, liên danh Skidmore, Owings & Merrill (SOM) và Trung tâm nghiên cứu kiến trúc khẳng định dự án này có tiềm năng thiết lập một tiêu chuẩn mới cho phát triển đô thị bền vững tại Việt Nam và khu vực. Chúng tôi có cuộc trò chuyện với đại diện SOM về tầm nhìn và kỳ vọng về dự án mang tính bước ngoặt này.

Xin ông chia sẻ cảm xúc khi SOM chiến thắng cuộc thi ý tưởng quy hoạch bán đảo Bình Quới – Thanh Đa?

SOM rất vinh dự được tham gia vào hành trình thay đổi và định hình một tương lai phát triển mạnh mẽ cho bán đảo Bình Quới – Thanh Đa, với tầm nhìn đưa vùng đất này trở thành trung tâm đô thị thế hệ mới, nơi thiết kế lấy con người làm trung tâm, hài hòa khả năng phục hồi sinh thái và mục tiêu phát triển kinh tế vì lợi ích của Thành phố Hồ Chí Minh.

Việc giành chiến thắng trong cuộc thi này đã cho phép chúng tôi chứng minh hiệu quả của phương pháp thiết kế tổng hợp – một nguyên tắc cơ bản mà SOM xây dựng – giúp khai phá toàn bộ tiềm năng của quy hoạch bán đảo Bình Quới – Thanh Đa.

Đội ngũ kiến trúc sư thiết kế đô thị và cảnh quan của chúng tôi đã hợp tác chặt chẽ với nhóm thiết kế đối tác tại Việt Nam để tạo ra tầm nhìn toàn diện và một chiến lược khả thi cho sự chuyển đổi sâu rộng và lâu dài của khu vực. Kết quả là một khu đô thị bền vững, toàn diện và năng động, sẽ mở ra tương lai xán lạn cho các thế hệ mai sau.

Chúng tôi cũng rất hào hứng khi được quy hoạch một đô thị đáp ứng điều kiện để tăng trưởng đồng thời đảm bảo khả năng phục hồi sinh thái và chống chịu trước các rủi ro của biến đổi khí hậu. Bằng cách tạo không gian cho các hệ thống tự nhiên trong thành phố, bao gồm không gian mặt nước, không gian mở và môi trường sống, quy hoạch sẽ thiết lập tiêu chuẩn mới cho việc xây dựng mô hình thành phố bền vững.

Với SOM, đâu là nội dung tâm đắc nhất trong phương án quy hoạch Thanh Đa, thưa ông?

Thành công của ý tưởng dự thi nằm ở cách tiếp cận toàn diện và tích hợp trong quy hoạch tổng thể đô thị, nơi các hệ thống tự nhiên và không gian mở trở thành nền tảng của một cộng đồng phát triển mạnh mẽ và bền vững. Điểm mấu chốt trong ý tưởng chiến thắng của chúng tôi là sự tích hợp đầy đủ của các yếu tố này, đảm bảo chúng gắn kết chặt chẽ với bản sắc độc đáo của khu vực, định hướng phát triển của thành phố, khí hậu và văn hóa địa phương.

Mạng lưới không gian mở đa dạng không chỉ tạo điều kiện cho các hoạt động chăm sóc sức khỏe mà còn tăng cường khả năng phục hồi sinh thái và thích ứng với khí hậu, thúc đẩy mối quan hệ hài hòa giữa con người và thiên nhiên.

Một khía cạnh khác định hình đề xuất của chúng tôi là khả năng tiếp cận của khu vực, đặc biệt là sự tích hợp liền mạch của giao thông đường bộ và đường thủy. Bằng cách tăng cường kết nối và thiết lập các khu dân cư nhỏ gọn với bán kính đi bộ thuận tiện làm nền tảng cho chiến lược phát triển tổng thể, chúng tôi đảm bảo được kết nối nội khu và kết nối bán đảo với phần còn lại của thành phố.

Cầu dành cho người đi bộ, không gian trung tâm không có xe hơi và các con đường dạo bộ, và đường dạo ven sông rộng rãi sẽ hỗ trợ các lựa chọn di chuyển linh hoạt. Phương pháp này tạo ra trải nghiệm đô thị năng động, bền vững và toàn diện hơn. Ngoài cơ sở hạ tầng và không gian xanh, quy hoạch cũng hướng tới thúc đẩy đời sống văn hóa xã hội của thành phố bằng cách kết hợp nhiều tiện ích tập trung vào cộng đồng và thân thiện với khách du lịch.

Bảo tàng, nhà hát, các cơ sở giáo dục, làng văn hóa và trung tâm thể thao sẽ biến bán đảo thành một điểm đến sôi động, là trung tâm của sự sáng tạo, học tập và hòa nhập cho cư dân và du khách. Quy hoạch tổng thể cũng giúp tạo ra một mạng lưới các điểm đến công cộng mới bao gồm “hồ trung tâm”: một không gian thu hút khách du lịch và cư dân, địa điểm cho các cuộc triển lãm, sự kiện đa dạng. Bằng cách cân bằng việc phục hồi sinh thái, phát triển hạ tầng giao thông và sức sống văn hóa, đề xuất của chúng tôi thiết lập một tầm nhìn hấp dẫn trong tương lai cho bán đảo Bình Qưới – Thanh Đa.

Cân bằng giữa tầm nhìn quy hoạch với các giải pháp khả thi

Ông kỳ vọng gì đối với Thành phố Hồ Chí Minh về việc đẩy nhanh thực hiện ý tưởng quy hoạch đô thị này?

Thành phố Hồ Chí Minh có hồ sơ thành tích ấn tượng trong việc phát triển các khu đô thị đẳng cấp thế giới, bao gồm quy hoạch tổng thể của SOM cho KĐT Phú Mỹ Hưng ở phía Nam Sài Gòn trước đây. Thành phố đã chứng minh khả năng triển khai những quy hoạch quy mô lớn, hỗ trợ thủ tục phê duyệt cần thiết và xây dựng cơ sở hạ tầng để thực hiện các dự án đầy tham vọng. Vì vậy, chúng tôi tin tưởng rằng bán đảo Bình Quới – Thanh Đa sẽ được hưởng lợi từ cam kết thực hiện chiến lược của thành phố. Với các chính sách, khung pháp lý và đối tác phát triển phù hợp, dự án này có tiềm năng thiết lập một tiêu chuẩn mới cho phát triển đô thị bền vững tại Việt Nam và khu vực.

Theo ông, nhà đầu tư cần đáp ứng tiêu chuẩn như thế nào để có thể đồng hành cùng TPHCM và SOM triển khai dự án đạt hiệu quả tốt nhất?

Ý tưởng thiết kế của SOM không chỉ được tạo ra để định hình một khu đô thị đẳng cấp thế giới mà còn mở ra cơ hội đầu tư hấp dẫn bằng cách cân bằng giữa tầm nhìn quy hoạch thiết kế với các giải pháp thực tiễn, khả thi.

Một yếu tố quan trọng trong việc thu hút và tạo điều kiện thuận lợi cho sự hợp tác của nhà đầu tư với Thành phố Hồ Chí Minh là việc thiết lập một khung kế hoạch rõ ràng. Quy hoạch tổng thể nêu rõ nhu cầu về cơ sở hạ tầng và đầu tư công để hỗ trợ phát triển lâu dài, bao gồm các tuyến đường chính, cầu, hệ thống giao thông, không gian công cộng và các tiện ích thiết yếu.

Một điểm mạnh khác của đề xuất là tính linh hoạt của nó. Trong khi được dẫn đường bởi các nguyên tắc thiết kế đô thị mạnh mẽ và các tiêu chuẩn phát triển rõ ràng, quy hoạch tổng thể có thể thích ứng để đáp ứng các kết quả phát triển khác nhau. Điều này đảm bảo rằng khi điều kiện thị trường thay đổi, kế hoạch vẫn khả thi và hiệu quả theo thời gian, cho phép thay đổi mật độ phát triển trong khi vẫn bảo tồn khung tổng thể về sử dụng đất, không gian xanh và mạng lưới đường bộ.

Phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) là một nguyên tắc cơ bản của dự án, đảm bảo rằng tính kết nối được nâng cao thông qua giao thông đường bộ và đường thủy. Đồng thời kết nối với các nút giao thông chính bên ngoài Thanh Đa như đến Thảo Điền, Quận 1 và Rạch Chiếc, tạo ra mối quan hệ mạnh mẽ với các cộng đồng bên kia sông. Sự tích hợp này làm cho bán đảo trở thành một địa điểm rất hấp dẫn đối với các doanh nghiệp, cư dân và du khách, củng cố vị thế của bán đảo là khu vực năng động và sôi động về kinh tế.

Ý tưởng quy hoạch phản ánh khát vọng của cộng đồng

Xin ông chia sẻ thêm về thách thức trong quá trình nghiên cứu xây dựng ý tưởng quy hoạch bán đảo Bình Qưới – Thanh Đa?

Mỗi dự án đều mang đến một cơ hội để nghiên cứu sâu rộng về lịch sử, văn hóa, môi trường và cộng đồng tạo nên những không gian đô thị chân thực và ý nghĩa. Quá trình nghiên cứu của chúng tôi mở rộng vượt ra ngoài khuôn khổ bán đảo, bao gồm các mô hình tăng trưởng trên toàn thành phố, hệ thống môi trường, mạng lưới giao thông và các sáng kiến phát triển lớn hơn. Cách tiếp cận toàn diện này đảm bảo rằng kế hoạch của chúng tôi không chỉ đáp ứng nhu cầu của khu vực mà còn được tích hợp vào kết cấu đô thị lớn hơn của Thành phố Hồ Chí Minh.

Chúng tôi cũng  đặt ưu tiên một quy trình thiết kế trải nghiệm, hợp tác với đối tác thiết kế Việt Nam, nghiên cứu, trao đổi với người dân để hiểu rõ hơn về lối sống của họ. Điều này cho phép chúng tôi tạo ra những không gian không chỉ đáp ứng đầy đủ chức năng mà còn phản ánh khát vọng của cộng đồng. Cảm hứng thiết kế được lấy từ cảnh quan và văn hóa của bán đảo, cũng như từ kinh nghiệm toàn cầu của chúng tôi trong việc quy hoạch những dự án lớn. Mặc dù mỗi dự án đều có nét độc đáo riêng, nhưng các nguyên tắc về tính bền vững, khả năng phục hồi và phát triển toàn diện vẫn luôn hiện diện trong cách tiếp cận của chúng tôi, đảm bảo rằng các thiết kế có thể thích ứng với những thách thức trong tương lai.

Ông đánh giá như thế nào về bán đảo Bình Qưới – Thanh Đa hiện tại và kỳ vọng sự lột xác ra sao trong tương lai khi ý tưởng quy hoạch được hiện thực hóa ?

Bán đảo Bình Quới – Thanh Đa sở hữu sự phong phú về tài nguyên văn hóa và sinh thái.  Các điều kiện đa dạng dọc theo bờ sông góp phần tạo nên nét đặc trưng riêng biệt, nhưng khu vực này không được trang bị đầy đủ để ứng phó với rủi ro lũ lụt trong tương lai. Được bao quanh bởi dòng sông, sự giao hòa giữa đất và nước làm nên bản sắc của bán đảo, nhưng cũng khiến nơi đây rất dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng.

Bán đảo Bình Quới – Thanh Đa sở hữu một bản sắc độc đáo được hình thành từ nước, vườn cây và đời sống cộng đồng sôi động trên các con phố địa phương. Lịch sử của nó gắn liền với mối quan hệ với dòng sông và di sản thương mại sông nước, bán đảo mang đến một bức tranh phong phú về các giá trị văn hóa và sinh thái. Các cạnh bờ đa dạng dọc theo dòng sông góp phần tạo nên nét đặc trưng riêng biệt, nhưng chúng có thể chưa đủ khả năng đối phó với các nguy cơ lũ lụt trong tương lai. Khi ý tưởng quy hoạch đô thị được hiện thực hóa, chúng tôi kỳ vọng bán đảo sẽ phát triển thành một mô hình cho sự phát triển đô thị bền vững, chú trọng đến mặt nước. Khả năng chống lũ được củng cố, sự kết nối giao thông được nâng cao thông qua các phương tiện giao thông đa phương thức, và việc tích hợp cơ sở hạ tầng xanh và hạ tầng nước sẽ tái định hình mối quan hệ của nó với dòng sông. Sự chuyển đổi này sẽ đảm bảo rằng bán đảo không chỉ là một khu bảo tồn sinh thái mà còn là một khu đô thị năng động, đa chức năng, hỗ trợ tăng trưởng toàn diện, sức sống kinh tế và chất lượng sống cho cư dân và du khách cao hơn.

PV