Thu bảo hiểm xe máy vài trăm tỉ, bồi thường vài chục tỉ

Nhũng nhiễu, khó tiếp cận quyền lợi bảo hiểm

Bộ Tài chính vừa trả lời kiến của cử tri tỉnh An Giang và cử tri tỉnh Đồng Nai gửi tới trước kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV liên quan tới bảo hiểm xe máy.

Cử tri An Giang đề nghị xem xét, điều chỉnh quy định về mua bảo hiểm đối với xe hai bánh theo hướng tự nguyện khi người dân có nhu cầu thay cho bắt buộc hiện nay vì khi có sự kiện bảo hiểm phát sinh, người dân gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện các thủ tục bảo hiểm.

Trong khi đó, cử tri H.Tân Phú (Đồng Nai) cũng đề nghị nghiên cứu chuyển hình thức bắt buộc mua bảo hiểm của chủ xe mô tô, xe máy sang hình thức tự nguyện, không ép buộc để đảm bảo quyền lợi của người dân.

Thực tế hiện nay, dù bắt buộc chủ xe mô tô, xe máy phải mua bảo hiểm nhưng khi xảy ra tai nạn và đề nghị chi trả bảo hiểm, công ty bảo hiểm nhũng nhiễu, gây khó khăn, thủ tục rườm rà khiến người mua bảo hiểm gặp nhiều khó khăn trong quá trình đề nghị thanh toán chi trả bảo hiểm công khai, minh bạch.

Trao đổi với Thanh Niên, đại diện Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) cho biết, theo số liệu 6 tháng năm 2024 do các doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp, doanh thu phí bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ mô tô, xe gắn máy là 431,787 tỉ đồng; chi bồi thường là 41,9 tỉ đồng; dự phòng bồi thường là 35,867 tỉ đồng.

Các khoản chi trên chưa tính chi hoa hồng, chi quản lý, chi bán hàng… cũng như trách nhiệm bồi thường phát sinh trong thời gian tới. Đến hiện tại, cơ quan quản lý chưa có đầy đủ số liệu cập nhật cả năm 2024.

Đơn giản hóa thủ tục bồi thường bảo hiểm

Phản hồi các đề nghị, Bộ Tài chính cho biết, trên thế giới hiện nay, hầu hết các nước đều áp dụng bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe ô tô, mô tô, xe máy, thậm chí có quốc gia áp dụng cả với xe đạp điện.

Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới (bao gồm cả ô tô, xe máy) được thực hiện tại Việt Nam từ năm 1988. Hiện nay, mô tô, xe gắn máy vẫn là nguồn phương tiện vận tải cơ giới chủ yếu và là nguồn gây tai nạn lớn nhất tại Việt Nam, chiếm 63,48% nguyên nhân gây ra tai nạn.

Số lượng xe máy tham gia bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới 6 tháng năm 2024 chỉ khoảng 6,5 triệu xe, chiếm khoảng 9% số lượng xe lưu hành.

Bộ Tài chính nhìn nhận, các quy định liên quan tới bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đã kế thừa và bổ sung nhiều quy định mới nhằm gia tăng quyền lợi cho chủ xe cơ giới về phí bảo hiểm, số tiền bảo hiểm, đơn giản hóa hồ sơ, thủ tục bồi thường…

Theo luật sư Nguyễn Thu Thảo (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội), bản chất bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới là chủ xe cơ giới nộp một khoản tiền phí bảo hiểm để các doanh nghiệp bảo hiểm chia sẻ các rủi ro trong trường hợp có các tai nạn phát sinh.

Trong trường hợp doanh nghiệp bảo hiểm có thể tuân thủ đầy đủ các quy định, việc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới thực sự là một biện pháp bảo vệ cần thiết. Dù vậy, hiện nay có rất nhiều quan điểm rằng việc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới chỉ mang tính hình thức, đối phó khi cơ quan công an kiểm tra.

Nguyên nhân của việc này có thể xuất phát từ nhiều phía. Ví dụ, với các doanh nghiệp bảo hiểm, do đây là bảo hiểm bắt buộc, tất cả các chủ xe cơ giới đều có trách nhiệm phải mua nên chất lượng phục vụ khách hàng của các công ty bảo hiểm cũng không ảnh hưởng đến doanh số của doanh nghiệp bảo hiểm liên quan đến loại bảo hiểm này.

Ngoài ra, chủ xe cơ giới có thể mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự xe cơ giới tại các tiệm tạp hóa, quán nhỏ ven đường nên bản thân người bán cũng không có đủ chuyên môn để tư vấn cho người mua bảo hiểm về quyền và các lợi ích hợp pháp của mình khi sự kiện bảo hiểm xảy ra.

Khía cạnh khác được bà Thảo đề cập là bản thân chủ xe cơ giới cũng không thực sự tin tưởng vào việc mình có thể yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm bồi thường trong trường hợp có sự kiện bảo hiểm xảy ra, từ đó có thể không để ý về giới hạn thời gian cần thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm về sự kiện bảo hiểm và yêu cầu bồi thường…

Thời gian tới, Bộ Tài chính khẳng định sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan, tiếp tục nghiên cứu, đơn giản hóa thủ tục, hồ sơ bồi thường bảo hiểm, chi trả hỗ trợ nhân đạo, đảm bảo việc bồi thường bảo hiểm diễn ra nhanh chóng, đúng quy định, tránh trường hợp trục lợi bảo hiểm.